Thứ năm, 14/11/2024
IMG-LOGO
Trang chủ Lớp 12 Hóa học Bài tập Thủy phân este đa chức có lời giải

Bài tập Thủy phân este đa chức có lời giải

Bài tập Thủy phân este đa chức có lời giải

  • 2613 lượt thi

  • 30 câu hỏi

  • 50 phút

Danh sách câu hỏi

Câu 1:

Khẳng định nào sau đây là đúng?

Xem đáp án

Đáp án : D

Este no, 2 chức + NaOH theo tỉ lệ 1 : 2 => A sai

Este no, 3 chức + NaOH theo tỉ lệ 1 : 3 => B sai

Thủy phân este trong môi trường axit thì thường  thu được ancol/anđehit và axit nhưng thủy phân trong kiềm thì thu được muối và ancol/ hoặc một số chất hữu cơ khác...


Câu 2:

Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol este X cần vừa đủ 0,2 mol NaOH thu được 15 gam muối natri của 2 axit cacboxylic và etylen glicol. Phát biểu nào dưới đây không đúng khi nói về X:

Xem đáp án

Đáp án : D

0,1 mol X + 0,2 mol NaOH => 15 g muối  + C2H4(OH)

=> X là este 2 chức 

=> X có dạng RCOO-CH2-CH2-OOCR'

X + 2NaOH   RCOONa + R'COONa + C2H4(OH)2

0,1     0,2          0,1            0,1              

=> R + R' =  150,1 - 67.2 = 16

=> R và R' là H- và CH3 -

=> A, B, C đúng , và D sai


Câu 3:

Hợp chất hữu cơ mạch hở X có công thức phân tử C6H10O4. Thủy phân X tạo ra hai ancol đơn chức có số nguyên tử cacbon trong phân tử gấp đôi nhau. Công thức của X là

Xem đáp án

Đáp án : A

Thủy phân X tạo ra 2 ancol có số mol gấp đôi nhau

=> Số C có thể là 1 - 2 hoặc 2 - 4 .... nhưng từ cặp 2- 4 trở đi sẽ thiếu C cho gốc axit

=> X tạo bởi CH3OH và C2H5OH

=> X là CH3OCOCH2COOC2H5


Câu 4:

Hợp chất hữu cơ X chỉ chứa một nhóm chức, có CTPT C6H10O4. khi X tác dụng với NaOH được một muối và một ancol. Lấy muối thu được đem đốt cháy thì sản phẩm không có nước. CTCT của X là

Xem đáp án

Đáp án : B

Khi đốt muối mà không tạo nước => Muối là NaOOC-COONa

NaOOC-COONa  +  12O2 to  Na2CO3 + CO2

Hơn nữa vì chỉ tạo một ancol => X là C2H5OOC - COOC2H5


Câu 5:

E là hợp chất hữu cơ chỉ chứa một loại nhóm chức, công thức phân tử C6H10O4. E tác dụng với dung dịch NaOH đun nóng cho ra hỗn hợp chỉ gồm ancol X và hợp chất Y có công thức C2H3O2Na. X là

Xem đáp án

Đáp án : D

Theo đề bài C6H10O4  + NaOH  CH3COONa + X

E chứa 4 oxi mà lại chỉ có một nhóm chức 

=> E là este 2 chức , cứ 1 E phản ứng với 2 NaOH . Như vậy:

C6H10O4  + 2NaOH à 2CH3COONa + X

Bảo toàn nguyên tố tìm được X là C2H6O2 (Etylen glycol)


Câu 7:

E là hợp chất hữu cơ chỉ chứa một loại nhóm chức, công thức phân tử là C6H8O4. Thủy phân E (xúc tác axit) thu được ancol X và 2 axit cacboxylic Y, Z có công thức phân tử là CH2O2 và C3H4O2. Ancol X là

Xem đáp án

Đáp án : D

Dễ dàng thấy E tạo bởi 1 axit đơn chức và 1 ancol 2 chức

=> C6H8O4 + 2H2 X + CH2O2 + C3H4O2

Bảo toàn nguyên tố => X là C2H6O2 (Etylen glycol) 


Câu 8:

E là hợp chất hữu cơ, công thức phân tử C9H16O4. Thủy phân E (xúc tác axit) được axit cacboxylic X và 2 ancol Y và Z. Biết Y và Z đều có khả năng tách nước tạo anken. Số cacbon Y gấp 2 lần số cacbon của Z. X là

Xem đáp án

Đáp án : B

E có độ bất bão hòa k =  9.2+2-162 = 2

=> E là este no 2 chức 

Y và Z đều tách nước tạo anken  => số C tối thiểu là 2

Gọi số C của  Z là x => số C của Y là 2x  (x ≥ 2)

=> x + 2x < 9  => x < 3, do đó x = 2

Vậy axit có số C là 9 - 2 - 2.2 = 3 (HOOC - CH2 - COOH)

=> X là axit malonic


Câu 9:

Cho  0,1 mol este E phản ứng vừa đủ với dung dịch chức 0,2 mol NaOH, cho ra hỗn hợp 2 muối natri có công thức C2H3O2Na và C3H3O2Na và 6,2 gam ancol X. E có công thức là

Xem đáp án

Đáp án : C

X là ancol 2 chức => nX = nE = 0,1 mol

=> MX6,20,1 = 62  => X là etylen glycol  CH2OH - CH2OH

E  + 2NaOH  C2H3O2Na + C3H3O2Na + C2H6O2

Bảo toàn nguyên tố => E có công thức: C7H10O4


Câu 10:

Cho 0,1 mol este E phản ứng vừa đủ với dung dịch chứa 0,3 mol NaOH, cho ra hỗn hợp gồm 3 muối natri có công thức CHO2Na ; C2H3O2Na ; C3H3O2Na và 9,2 gam ancol X. E có công thức phân tử phân tử là

Xem đáp án

Đáp án : C

X là ancol 3 chức , nX = nE = 0,1 mol

=> MX9,20.1 = 92  => X là C3H5(OH)3 (Glyxerol)

E + 3NaOH à CHO2Na + C2H3O2Na + C3H3O2Na + C3H8O3

Bảo toàn nguyên tố => E là : C9H12O6


Câu 11:

Xà phòng hóa một hợp chất có công thức phân tử C10H14O6 trong dung dịch NaOH (dư), thu được glixerol và hỗn hợp gồm ba muối (không có đồng phân hình học). Công thức của ba muối đó là:

Xem đáp án

Đáp án : D

Este có độ bất bão hòa k =  10.2+2-142 = 4

Mà este chứa 3 nhóm C=O  => Gốc ancol chứa 1 nối đôi C = C

Este có CT: R1OCOCH2 - CH(OCOR2) - CH2COOR3

=> R1 + R2 + R3 chứa 10 - 6 = 4 nguyên tử C

Mà R1 ≠ R2 ≠ R3 suy ra 3 gốc là 

+) H- ; CH3 - ; CH2=CH-CH2-

+) H- ; CH3-CH2- ; CH2=CHCOONa

=> 3 muối là : 

+) HCOONa ; CH3COONa; CH2=CH- CH2COONa

+) HCOONa  ; CH3CH2COONa ; CH2=CHCOONa


Câu 12:

X là este tạo từ ancol no đơn chức và axit no đều mạch hở. Trong phân tử X có chứa 2 liên kết p. Hãy cho biết công thức chung nào đúng nhất với X ?

Xem đáp án

Đáp án : D

Công thức chung CnH2n(COOCmH2m+1)2 đúng nhất , theo đó X tạo từ axit 2 chức CnH2n(COOH)2 và ancol đơn chức CmH2m+1OH


Câu 13:

Cho 21,8 gam chất hữu cơ A chỉ chứa một loại nhóm chức tác dụng với 1 lít dung dịch NaOH 0,5M thu được 24,6 gam một muối và 0,1 mol rượu B. Lượng NaOH dư có thể trung hòa hết 0,5 lít dung dịch HCl 0,4. Cho biết công thức cấu tạo thu gọn của A?

Xem đáp án

Đáp án : A

nHCl = 0,2 mol => nNaOH phản ứng = 0,5 - 0,2 = 0,3 mol

Vì cứ 3 NaOH tạo ra 1 ancol B

=> A là este 3 chức tạo bởi ancol 3 chức và axit đơn chức

=> n muối = 0,3 mol => M muối24,60,3 = 82 (CH3COONa)

A có PTK là 21,80,1 = 218

=> Rượu B có PTK = 218 + 3.18 - 3.60 = 92 (C3H5(OH)3)

A là (CH3COO)3C3H5


Câu 14:

Este X có công thức phân  tử C7H10O4 mạch thẳng. Khi cho 15,8 gam X tác dụng vừa đủ với 200 gam dd NaOH 4% thì thu được một ancol Y và 17,6 gam hỗn hợp 2 muối. Công thức cấu tạo của 2 muối nào sau đây có thể thỏa mãn :

Xem đáp án

Đáp án : B

mNaOH = 200. 4100  = 8 (g)

=> nNaOH =  840 = 0,2 mol

Gọi 2 muối là R1COONa và R2COONa => Số mol mỗi muối là 0,1 mol

Suy ra: 0,1.(R1 + 67 + R2 + 67) = 17,6

<=>  R1 + R2 = 42

=> +) R1 = 1; R2 = 41 (H- và C3H5-)

     +) R1 = 15 ; R2 = 27 (CH3 - và C2H3-)

Theo những phương án đã cho  => B thỏa mãn


Câu 15:

Đốt cháy hoàn toàn 1,46 gam chất X gồm có C, H, O thu được 1,344 lít khí CO2 (ở đktc) và 0,90 gam H2O. Tỉ khối hơi của X so với hiđro bằng 73. Biết khi thủy phân 0,1 mol X bằng dung dịch KOH, thu được 0,2 mol rượu etylic và 0,1 mol muối Y. Chất X có công thức cấu tạo là:

Xem đáp án

Đáp án : D

nCO2 = 0,06 mol ; nH2O = 0,05 mol

Bảo toàn khối lượng => mO (trong X) = 1,46 - 0,06.12 - 0,05.2 = 0,64 g

=> C : H : O = 3 : 5 : 2

=> X là (C3H5O2)n

dX/H2 = 73  => (12.3 + 5 + 32)n = 73.2  => n = 2

=> X có CTtPT là C6H10O4

Mà X tạo từ 2 phân tử C2H5OH  => gốc axit là 2 chức 

=> X là C2H5OOC - COOC2H5


Câu 16:

Một hợp chất hữu cơ X có công thức phân tử C7H12O4. Biết X chỉ có 1 loại nhóm chức, khi cho 16 gam X tác dụng vừa đủ 200 gam dung dịch NaOH 4% thì thu được một rượu Y và 17,80 gam hỗn hợp 2 muối. Xác định công thức cấu tạo thu gọn của X.

Xem đáp án

Đáp án : C

nX 16160 = 0,1 mol ;  nNaOH 20040 .4% = 0,2 mol

Vì nX = 2nNaOH  => X là este 2 chức, tạo bởi ancol 2 chức và axit đơn chức

Gọi 2 muối là R1COONa và R2COONa

=> Số mol mỗi muối là 0,1.

Do đó: 0,1.(R1 + 67 + R2 + 67) = 17,8

=> R1 + R2 = 44

=> +) R1 = 1 (H-) ; R2 = 43 (C3H7-)

     +) R1 = 15 (CH3-) ; R2 = 29 (C2H5-)

=> X là :          HCOO(CH2)2OOC3H7

              hoặc  CH3COO(CH2)2 OOCC2H5


Câu 17:

Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol este E (mạch hở và chỉ chứa một loại nhóm chức) cần dùng vừa đủ 100 ml  dung dịch NaOH 3M, thu được 24,6 gam muối của một axit hữu cơ  và 9,2 gam một ancol. Công thức của E là :

Xem đáp án

Đáp án : C

n este = 0,1 mà nNaOH = 0,3 mol => Este 3 chức

+) Nếu axit đa chức => nmuối = 0,1 => M muối24,60,1 = 246

Muối có dạng R(COONa)3   => R = 45 (loại)

+) Nếu ancol đa chức  => n ancol = 0,1 => M ancol =  9,20,1= 92 (C3H5(OH)3)

n muối = 3 n este = 0,3  => M muối =  24,60,3= 82 (CH3COONa)

Vậy este là (CH3COO)3C3H5


Câu 18:

Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol este X cần 200 ml dd NaOH 1,5M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được glixerol và 24,6 gam muối khan của axit hữu cơ đơn chức, mạch thẳng. Hãy cho biết X có bao nhiêu CTCT

Xem đáp án

Đáp án : D

nNaOH = 0,3 mol = 3 n este  => Este 3 chức

Do thủy phân este tạo glixerol + muối

=> Este có dạng R1OCOCH2 - CH(OCOR2) - CH2OCOR3

=> Muối là R1COONa ; R2COONa và R3COONa 

Theo đề bài, suy ra  0,1.(R1 + 67 + R2 + 67+ R3 + 67) = 24,6

<=> R1 + R2 + R3 = 45

Ta có các trường hơp sau:

+) R1 = 1 (H-) ; R2 = 1 (H-) ; R3 = 43 (C3H7-)

=> Có 3 đồng phần (là 3 hoán vị của R1;R2; R3)

+) R1 = 1 (H-) ; R2 = 15 (CH3-) ; R3 = 29 (C2H5-)

=> Có 6 đồng phân

+) R1 = R2 = R3 = 15 (CH3-)

=> Có 1 đồng phần

Vậy có tất cả 3 + 6 + 1 = 10 CTCT phù hợp


Câu 19:

Cho 0,01 mol một este của axit hữu cơ phản ứng vừa đủ với 100ml dung dịch NaOH 0,2M, sản phẩm tạo thành chỉ gồm một rượu và một muối với số mol bằng nhau. Mặt khác, khi xà phòng hóa hoàn toàn 1,29 gam este đó bằng một lượng vừa đủ là 60ml dung dịch KOH 0,25M, sau khi phản ứng kết thúc đem cô cạn dung dịch được 1,665gam muối khan.Cho biết công thức cấu tạo của este?

Xem đáp án

Đáp án : A

0,01 mol este + 0,02 mol NaOH => rượu và muối có cùng số mol

=> Este 2 chức, tạo bởi axit và ancol đều 2 chức 

nKOH = 0,015 mol  => n este =    nKOH = 7,5.10-3 mol

=> Meste1,297,5.10-3 = 172

 

    M muối 1,6657,5.10-3  = 222  

=>M của  KOOC - R - COOK = 222

=> R = 56 (-C4H8-)

=> Axit là HOOCC - C4H8 - COOH

=> Ancol có PTK là 172 + 2.18 - 146 = 62 (là Etylen glycol)

Vậy este là:


Câu 20:

Hợp chất hữu cơ X chứa C, H, O, mạch thẳng, có khối lượng phản ứng 146. X không tác dụng với natri kim loại. Lấy 14,6 gam X tác dụng vừa đủ 100ml dung dịch NaOH 2M thu được hỗn hợp gồm một muối và một rượu. Công thức cấu tạo có thể có của X là:

Xem đáp án

Đáp án : D

X có PTK = 146 => X có CTPT : C6H10O4

Cứ 0,1 mol X phản ứng đủ với 0,2 mol NaOH => X là este 2 chức

Sản phẩm gồm 1 muối và 1 rượu

=> X có thể là : HCOO-(CH2)4 - OOCH ; H3C - OOC - (CH2)2 - COOCH3

                      CH3COO(CH2)2 - OOCCH3 ; C2H5OOC - COOC2H5


Câu 21:

Este X tạo từ hỗn hợp 2 axit đơn chức X1, X2 và glixerol. Đun nóng X với dung dịch NaOH thu được 9,2 gam glixerol và 23 gam hỗn hợp 2 muối. Hãy cho biết công thức của 2 axit

Xem đáp án

Đáp án : D

nC3H8O3 = 0,1 mol => Tổng số mol muối là 0,3 mol

Trong 2 muối, gọi muối có số mol nhiều hơn là R1COONa ; muối kia là R2COONa

=> nR1COONa = 0,2 ; nR2COONa = 0,1

=> 0,2.(R1 + 67) + 0,1.(R2 + 67) = 23

<=> 2R1 + R2 = 29

=> R1 = 1 ; R2 = 27 (H- và C2H3 - )

Hai muối là HCOONa và C2H3COONa => hai axit là: HCOOH và C2H3COOH


Câu 22:

Một hợp chất hữu cơ X có công thức phân tử C8H14O4 . Khi X tác dụng hoàn toàn với dd NaOH tạo ra hai ancol A và B có số nguyên tử cacbon gấp đôi nhau . Khi đun nóng lần l­ượt A , B với H2SO4 đặc ở 1700C thì A tạo ra một olefin duy nhất , B tạo ra 3 olefin đồng phân . X có công thức cấu tạo là.

Xem đáp án

Đáp án : C

A có khả năng tạo olefin => Số C tối thiểu của A là 2

=> Số C tối thiểu của B là 4; mà X chỉ có 8 C

=> A có 2 C ; B có 4 C và axit có 2 C (axit 2 chức )

B là C4H9OH mà tạo 3 olefin => B là ancol sec-butylic

Vậy X là : C2H5OOC-COOCH(CH3)-CH2-CH3


Câu 23:

Hợp chất hữu cơ no, đa chức X có công thức phân tử C7H12O4. Cho 0,1 mol X tác dụng vừa đủ với 100 gam dd NaOH 8% thu được chất hữu cơ Y và 17,8 gam hỗn hợp muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là:

Xem đáp án

Đáp án : B

nX = 0,1 mol ; nNaOH = 0,2 mol => X là este 2 chức

Mà sản phẩm chứa hỗn hợp muối => Axit đơn chức , ancol 2 chức

Gọi 2 muối là R1COONa và R2COONa

=> 0,1.(R1 + 67 + R2 + 67) = 17,8   => R1 + R2 = 44

=> +) R1 = 1 (H-) ; R2 = 43 (C3H7 - )

     +) R1 = 15 (CH3-) ; R2 = 29 (C2H5-)


Câu 24:

Để thuỷ phân 0,01 mol este tạo bởi một ancol đa chức và một axit cacboxylic đơn chức cần dùng 1,2 gam NaOH. Mặt khác để thủy phân 6,35 gam este đó cần 3 gam NaOH, sau phản ứng thu được 7,05 gam muối. Công thức cấu tạo của este đó là

Xem đáp án

Đáp án : B

Thủy phân 0,01 mol este cần    1,240= 0,03 mol NaOH

=> este 3 chức tạo bởi ancol 3 chức và axit đơn chức

nNaOH340= 0,075 mol

=> n este = 0,0753= 0,025 ; n muối = 0,075

=> M este 6,350,025  = 254

M muối= 7,050,075= 94 (C2H3COONa)  => Axit là C2H3COOH

=> M ancol = 254 + 18.3 - 72.3 = 92 (C3H8O3)

=> Este là (C2H3COO)3C3H5


Câu 25:

Đun nóng 0,1 mol X với lượng vừa đủ dd NaOH thu được 13,4g muối của axit hữu cơ đa chức B và 9,2g ancol đơn chức C. Cho ancol C bay hơi ở 1270C và 600 mmHg sẽ chiếm thể tích 8,32 lít.Công thức phân tử của chất X  là:

Xem đáp án

Đáp án : A

Số mol ancol: nancol = PVRT =  670700.8,320,082(127+273) = 0,2 mol

=> M ancol =  9,20,2  = 46 (C2H5OH)

M muối =  13,40,1  = 134. Dễ dàng thấy đây là muối của axit 2 chức

=> muối có dạng NaOOC - R - COONa

=> R = 134 - 2.67 = 0

=> Axit là HOOC - COOH

Vậy X là : C2H5OOC - COOC2H5


Câu 26:

X là trieste của glixerol và axit hữu cơ Y. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X rồi hấp thụ tất cả sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 60g kết tủa. X có công thức cấu tạo là:

Xem đáp án

Đáp án : A

X có dạng C3H5(OCOR)3

=> m kết tủa = 60 ; nO2 = 0,6 mol 

=> Đốt 1 mol X tạo 6 mol CO2

=> X có 6 C => Gốc R không chứa C nào

Vậy X là C3H5(OCOH)3


Câu 27:

X là este mạch hở do axit no A và ancol no B tạo ra. Khi cho 0,2 mol X phản ứng với NaOH thu được 32,8 gam muối. Để đốt cháy 1 mol B cần dùng 2,5 mol O2. Công thức cấu tạo của X là

Xem đáp án

Đáp án : A

Gọi công thức B là: CnH2n+2Ox

Khi đốt B: CnH2n+2Ox  + O2  CO2 + H2O

Lượng O2 cần là: nO2 = n + 2n+24-x2   = 2,5

<=> 3n2-x2  = 2   <=> 3n - x = 4

=> x = 2; n = 2 (Etylen glycol)

Muối có PTK =  32,80,2.2 = 82 (CH3COONa)

(vì ancol 2 chức => n muối = 2nX = 0,4)

Vậy X là (CH3COO)2C2H4


Câu 28:

Đun nóng 0,1 mol chất X chỉ chứa một loại nhóm chức tác dụng vừa đủ với NaOH trong dd thu được 13,4 gam muối của axit hữu cơ Y mạch thẳng và 9,2 gam ancol đơn chức. Cho toàn bộ lượng ancol đó tác dụng với Na thu được 2,24 lít H2 (đktc). Xác định CTCT của X.

Xem đáp án

Đáp án : A

nH2 = 0,1 mol => n ancol = 2nH2 = 0,2 mol (vì ancol đơn chức)

=> M ancol =9,20,2  = 46 (C2H5OH)

Đun 0,1 mol X tạo ra 0,2 mol ancol => X là este 2 chức, muối của Y là muối 2 chức NaOOCRCOONa

Theo đề bài: 0,1.(R + 67.2) = 13,4  => R = 0

=> X là C2H5OOCCOOC2H5  (đietyl oxalat)


Câu 29:

Một este A (không chứa chức nào khác) mạch hở được tạo ra từ 1 axit đơn chức và rượu no. Lấy 2,54 gam A đốt cháy hoàn toàn thu được 2,688 lít CO2 (đktc) và 1,26 gam H2O. 0,1 mol A phản ứng vừa đủ với 12 gam NaOH tạo ra muối và rượu. Đốt cháy toàn bộ lượng rượu này được 6,72 lít CO2 (đktc). CTCT của A là

Xem đáp án

Đáp án : D

Đốt 2,54 g A tạo ra 0,12 mol CO2 và 0,07 mol H2O

Bảo toàn khối lượng => mO (trong A) = 2,54 - 0,12.12 - 0,07.2 = 0,96

=> nO = 0,06

=> C : H : O = 12 : 14 : 6

Cứ 0,1 mol A phản ứng với 0,3 mol NaOH => A chứa 3 chức este

=> A có 6 oxi hay công thức của A là C12H14O6

Vì axit đơn chức => rượu 3 chức => nancol = 0,1

Đốt 0,1 mol ancol tạo 0,3 mol CO2 => Ancol là C3H5(OH)3

=> Axit là C2H3COOH

=> A là (C2H3COO)3C3H5


Câu 30:

Đun nóng 7,2 gam este X với dung dịch NaOH dư. Phản ứng kết thúc thu được glixerol và 7,9 gam hỗn hợp muối. Cho toàn bộ hỗn hợp muối đó tác dụng với H2SO4 loãng thu được 3 axit hữu cơ no, đơn chức, mạch hở Y, Z, T. Trong đó Z, T là đồng phân của nhau, Z là đồng đẳng kế tiếp của Y. Công thức cấu tạo của X là:

Xem đáp án

Đáp án : D

Gọi công thức Z, T là CnH2n+1COOH ; Y là CmH2m+1COOH

=> n = m + 1 hoặc m = n + 1 hay n = m - 1 

Este là C3H5(CnH2n+1COO)2(CmH2m+1COO)

Muối khi thủy phân:

CmH2m+1COO - C3H5 - (OOCCnH2n+1)2 + NaOH   C3H5(OH)3 + 2CnH2n+1COONa + CmH2m+1COONa

Số mol este

 

Suy ra:

+) Nếu n = m + 1 => n = 3; m = 2

+) Nếu n = m - 1 => n = 2,33 => loại

Vậy các axit là C3H7COOH và C2H5COOH


Bắt đầu thi ngay